เผยแพร่ครั้งแรก 1 ม.ค. 2551 “โอ้พสุธาหนาแน่นเป็นแผ่นพื้น ถึงสี่หมื่นสองแสนทั้งแดนไตร เมื่อเคราะห์ร้ายกายเราก็เท่านี้...

เผยแพร่ครั้งแรก 26 ธ.ค. 2561 เมืองโบราณอันเป็นสถานที่ท่องเที่ยวและแหล่งเรียนรู้ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมซึ่งเป็นที่รู้จักกันทั่วโลกในทุกวันนี...

เผยแพร่ครั้งแรก 22 มิ.ย. 2561 ในแนวคิดทางมานุษยวิทยาของข้าพเจ้า “ความจน” [Poverty] ในสังคมไทยปัจจุบัน วิเคราะห์ได้เป็น ๒ อย่าง...

เผยแพร่ครั้งแรก 3 เมษายน 2561 ข้าพเจ้าเขียนบทความนี้ขึ้น ด้วยความระลึกเป็นอย่างยิ่งถึง ดร.สุเทพ สุนทรเภสัช นักมานุษยวิทยาอาวุโสที่ข้าพเจ้...

เผยแพร่ครั้งแรก 7 ก.ค. 2506 ในช่วงรัฐบาล คสช. ร่วมสามปีมานี้ เกิดสิ่งใหม่ที่สะดุดความคิดเป็นอย่างมากก็คือคำว่า “ประชารัฐ” กับ...

เผยแพร่ครั้งแรก 1 ต.ค. 2559 บารมีคืออำนาจที่เกิดจากการกระทำดีที่แล้วเสร็จ เป็นผลให้ผู้รับเกิดความเลื่อมใสและเคารพรัก...

เผยแพร่ครั้งแรก 1 ม.ค. 2559 ข้าพเจ้าเป็นนักมานุษยวิทยารุ่นเก่า การมองโลกแนวคิดทฤษฎีและวิธีการก็เป็นแบบรุ่นเก่า...

เผยแพร่ครั้งแรก 1 ก.ค. 2558 ปีก่อน ๆ ที่แล้วมา ข้าพเจ้าเขียนบทความจดหมายข่าวของมูลนิธิฯ เรื่อง “อะไรคือรายได้มวลรวมประชาชาติ [GDP)]...

เผยแพร่ครั้งแรก 1 เม.ย. 2558 มีข่าวที่น่าจะเป็นจริงออกมาว่า ผู้เป็นใหญ่ใน คสช. ได้แถลงข่าวว่าจะมีการสร้างถนนขนาบน้ำสองฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยา...

เผยแพร่ครั้งแรก 1 ธ.ค. 2546 คุณเล็กพบและพูดคุยกับคณะที่มาเยี่ยมชมเมืองโบราณ วันที่ ๑๗ พฤศจิกายน ๒๕๔๖ ที่จะเวียนมาถึงในไม่ช้านี้ นับเนื่องเป็นวันที่คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ ผู้ก่อตั้งมูลนิธิมูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์ จากไปครบรอบเป็นปีที่สาม ผู้ที่เป็นลูกหลานและเจ้าหน้าที่ในมูลนิธิฯ จึงคิดที่จะทำอะไรสักอย่างหนึ่งที่เป็นประโยชน์กับสังคมนอกเหนือไปจากการทำบุญทำกุศลอุทิศให้กับท่าน ก็เลยมาทบทวนกันระหว่างผู้ใกล้ชิดว่า คุณเล็กชอบอะไรและปรารถนาอะไรในชีวิต ทำให้นึกได้ว่า ตลอดเวลากว่าสาม

เผยแพร่ครั้งแรก 4 พ.ย. 2558 ท้องทุ่งข้างทางและละแวกบ้านในท้องถิ่น [ภาพ 1-2] ภาพท้องทุ่งริมทางเป็นที่โล่งที่ชาวบ้าน ปล่อยให้สัตว์เลี้ยงเล็มหญ้า โดยการปล่อยสัตว์เลี้ยงในตอนเช้าและจะมาต้อนให้เข้าคอกในตอนเย็น ส่วนเจ้าของสัตว์เลี้ยงก็จะไปทำงานอย่างอื่น ในสมัยนั้นไม่มีปัญหาการลักขโมยมากนัก ผมมีโอกาสไปร่วมอบรมเชิงปฏิบัติการกับมูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์ เมื่อเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ในระหว่างการบรรยายคุณวลัยลักษณ์ ทรงศิริ ได้ฉายภาพถ่ายขาวดำที่ถ่ายจากกล้องฟิล์มชุดหนึ่ง ซึ่งทราบภายหลั

เผยแพร่ครั้งแรก 18 เม.ย. 2561

เผยแพร่ครั้งแรก ไม่ระบุ การศึกษาท้องถิ่นอันเนื่องมาจาก “เมืองโบราณกับเล็ก วิริยะพันธุ์” เมืองโบราณอุบัติขึ้นจากความรู้สึกและประสบการณ์ของคุณเล็กที่แลเห็นว่าในช่วงเวลาสี่สิบกว่าปีที่ผ่านมานั้น สังคมไทยพัฒนาอย่าลืมอดีตและเน้นความต้องการทางวัตถุเป็นสำคัญ จึงเป็นผลที่ทำให้คนรุ่นใหม่เติบโตอย่างขาดรากเหง้า จำเป็นที่จะต้องมีการศึกษาและรวบรวมข้อมูลหลักฐานทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของสังคมในอดีตมาไว้เพื่อคนรุ่นหลังจะได้ศึกษาและเรียนกัน การพบปะกับผู้รู้ก็เป็นเพียงการได้ยินและได้ฟังเท่

เผยแพร่ครั้งแรก 1 ก.ค. 2558 การพังทลายลงหักเป็นสามท่อนส่วนฐานซึ่งเป็นของเดิมถูกเครื่องบนกระแทกลงมาแตกเป็นผุยผง มองเห็นส่วนยอด อิฐก่อแบบสอปูนซึ่งเป็นฝีมือการปฏิสังขรณ์ สมัยพระไชยเชษฐาจากเวียงจันทน์กับยอดบนเป็นฝีมือปฏิสังขรณ์สมัยหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองไทยรัฐบาลของจอมพล ป.พิบูลสงครามสมัยแรก ทุกวันนี้เรารู้จักพระธาตุพนมในลักษณะที่ว่าเป็นพระธาตุเจดีย์ที่เก่าแก่และมีความศักดิ์สิทธิ์สำคัญที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยแต่ปัญหาข้อเท็จจริงที่ว่ามีมานานเท่าใดใครเป็นผู้สร้างอ

เผยแพร่ครั้งแรก 20 ก.พ. 2559 คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ ปลายปี ค.ศ. ๒๐๐๐ ที่ผ่านมา วารสารเมืองโบราณได้สูญเสียคุณเล็ก วิริยะพันธุ์ ซึ่งเป็นผู้ก่อตั้งวารสารเมืองโบราณ และมูลนิธิประไพ วิริยะพันธุ์ไปอย่างไม่มีวันกลับด้วยอายุ ๘๖ ปี คนทั่วไปรู้จักคุณเล็กแต่เพียงในฐานะเจ้าของบริษัทธนบุรีพานิช ที่เป็นตัวแทนจำหน่ายรถยนต์เมอร์เซเดส-เบนซ์ อันเป็นรถชั้นนำของโลก กับเป็นผู้สร้างเมืองโบราณ สถานที่ศึกษาประวัติศาสตร์และศิลปวัฒนธรรมที่ใหญ่ที่สุดในประเทศ แต่ในความเป็นจริงคุณเล็กได้อุทิศทั้งกายใจ...

เผยแพร่ครั้งแรก 1 ต.ค. 2557 การทำงานทางประวัติศาสตร์ มานุษยวิทยา และโบราณคดีโดยเน้นการสำรวจศึกษาจากท้องถิ่นต่าง ๆ ที่ผ่านมาในระยะเวลากว่า ๔๐ ปีของทั้งวารสารเมืองโบราณและมูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์ ได้บันทึกความทรงจำและความเข้าใจในภูมิวัฒนธรรมอันหลากหลายในประเทศของเรามาไม่น้อย ภาพถ่ายของอาจารย์ประยูร อุลุชาฎะจากวารสารเมืองโบราณและอาจารย์ศรีศักร วัลลิโภดม ผู้เป็นทั้งบรรณาธิการวารสารเมืองโบราณและที่ปรึกษาของมูลนิธิเล็ก-ประไพ วิริยะพันธุ์ ถือเป็นมรดกที่สะท้อนภาพของสังคมไทยทาง

เผยแพร่ครั้งแรก 1 ก.ค. 2558 ‘ดงแม่นางเมือง’ เป็นแหล่งโบราณคดีสำคัญแห่งหนึ่งในจังหวัดนครสวรรค์ ตั้งอยู่ระหว่างแม่น้ำปิงทางทิศตะวันตกกับแม่น้ำยมและแม่น้ำน่านทางทิศตะวันออก ในพื้นที่รอยต่อของตำบลบรรพตพิสัย ตำบลตาสัง และตำบลเจริญผล ในอำเภอบรรพตพิสัย เป็นเมืองโบราณรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขนาด ๕๐๐x๖๐๐ เมตร มีคลองคดซึ่งมีต้นกำเนิดจากเขากะล่อนที่อยู่ในอำเภอขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร ไหลผ่านตัวเมืองทางด้านเหนือมาลงคลองตะเคียนทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ก่อนไปออกแม่น้ำเกรียงไกรหรือแม่น้ำเช

เผยแพร่ครั้งแรก 1 มี.ค. 2544 ก่อนสิ้นปีที่ผ่านมา มูลนิธิประไพ วิริยะพันธุ์ ต้องเสียปูชนียบุคคลไปถึง ๒ ท่าน คือ คุณเล็ก วิริยะพันธุ์ ผู้ก่อตั้งมูลนิธิฯ และอาจารย์ประยูร อุลุชาฎะ หรือ น. ณ.ปากน้ำ ผู้เป็นครูที่พวกเราเคารพเสมอมา คุณเล็ก วิริยะพันธุ์นั้น คนส่วนใหญ่รู้จักผิวเผินเพียงในนามของ “เสี่ยเล็กธนบุรี” ในสมัยที่ท่านยังดูแลกิจการธุรกิจในบริษัทธนบุรีพานิช ที่เป็นตัวแทนจำหน่ายรถยนต์เมอร์เซเดสเบนซ์ในประเทศไทย คุณเล็กเป็นผู้ประสบความสำเร็จในการที่ทำให้รถเบนซ์ติดอันดับ...

เผยแพร่ครั้งแรก 7 พ.ค. 2561 ชาวมาเลเซียเชื้อสายไทยในกลันตันมีอยู่มากเป็นอันดับสองรองจากรัฐเคดาห์หรือไทรบุรีในอดีตนอกจากนี้ยังมีอยู่บ้างประปรายที่รัฐตรังกานูและปะลิส ไทรบุรีหรือเคดาห์อยู่ทางฝั่งตะวันตกทางอันดามัน ส่วนกลันตันและตรังกานูอยู่ทางฝั่งตะวันออกติดทะเลจีนใต้ รัฐเหล่านี้เคยอยู่ในอารักขาของสยามและส่งบุหงามาศต่อกรุงศรีอยุธยาและกรุงเทพฯ ต่อมาราว ค.ศ.๑๙๐๒ สยามและอังกฤษทำสนธิสัญญายกรัฐเหล่านี้ให้อยู่ในความดูแลของอังกฤษและภายหลังได้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของสหพันธรัฐมลายูในเวลาต่